۱. داستان یک یتیم در ایران
یتیم شدن یکی از بزرگترین آزارهایی است که می‌تواند برای یک کودک رخ دهد. یک یتیم نوعی از کودکان همیشه به دنبال یافتن یک خانواده است. این خانواده نمی‌تواند بجای والدینشان باشند، اما می‌توانند برایشان دوستان و همراهانی شوند.
تجربه یتیم شدن در ایران همیشه موضوع داغی بوده است. وضعیت اقتصادی کشور، جنگ، و خود بیماری‌هایی که والدین می‌توانند داشته باشند، همه می‌توانند موجب شوند که یک کودک یتیم شود.
یکی از مشکلاتی که این کودکان با آن روبرو هستند، نبود یک پایگاه امن و پایدار برای زندگی است. این موضوع به ویژه در کشوری مثل ایران که دارای مشکلاتی مانند فقر و بیکاری است، بسیار پیچیده است.
بهره‌مندی از خدمات تامین اجتماعی، تحریم‌های بین‌المللی، و نبود حمایت دولت، می‌تواند دشواری‌های بیشتری برای یتیمان ایجاد کند. با این حال، با وجود همه‌ی این مشکلات، کمیته‌های مختلفی در سراسر کشور وجود دارند که تلاش می‌کنند تا به کودکانی که از والدین خود جدا شده‌اند کمک کنند. با تامین محل زندگی، غذا، لباس، و توسعه سواد، این کمیته‌ها به این کودکان کمک می‌کنند تا به خود برسند و بتوانند زندگی را بهتر کنند.
۲. زندگی در یتیم‌خانه
زندگی در یتیم‌خانه یا شبانه‌روزی برخورداری از اماکنی است که به دلیل عدم داشتن خانواده‌ای هم‌راه با عدم توان برای تأمین مالی، کودکانی در سنین جوان را به خود می‌گیرد. یتیم‌خانه‌ها مراکزی هستند که برای ارائه محیط امن و آموزشی برای این کودکان طراحی شده‌اند. این مراکز برای کودکان بدون پدر و مادر، کودکان پناهجو، کودکان محروم و کودکانی که در سکونتگاه‌های کم‌برخوردار زندگی می‌کنند، ایجاد شده‌اند.
زندگی در این مراکز برای کودکانی که به آن‌ها روی آورده‌اند چالش‌هایی دارد. به دلیل عدم داشتن تماس و نسبت با خانواده‌شان و کوچک بودن قلمرو زندگی شان، کودکان باید از دوران کودکی شان بدون کمک والدین به دورانی بالغ شوند. علاوه بر این، این کودکان هم زمان با بزرگ شدن نیازهای اجتماعی و رفاهی را بیشتر حس می‌کنند. آن‌ها برای تأمین نیازهایشان مجبور هستند تلاش زیادی کنند.
در یتیم‌خانه‌ها، سعی شده است تا برای کودکان زندگی مشابه با زندگی خانوادگی فراهم شود. بنابراین، فضاهایی برای بازی‌ها، کلاس‌های آموزشی، غذاهای مناسب و خوابگاه‌هایی دارای امکانات راحت و آرامش‌بخش برای خوابیدن به کودکان ارائه میشود. همچنین، کارکنان مراکز در حفظ سلامت روحی کودکان خود سخت‌کوشانه عمل می‌کنند، با ارائه خدمات پس از ظهر و برنامه‌های فراغت مفید. بهترین تلاش‌ها برای ایجاد فضای آرام، صمیمی و خانوادگی برای کودکان در یتیم‌خانه انجام می‌گیرد.
۳. دوستان و دشمنان در یتیم‌خانه
در یتیم‌خانه‌ها، دوستان و دشمنان می‌توانند به سادگی شکل گیرند. یتیم‌خانه‌ها فضایی را برای کودکان فراهم می‌کنند که همزمان با تربیت و پرورش آن‌ها، رفاه و روابط اجتماعی خوب نیز برای آن‌ها به ارمغان می‌آورند. در این فضا، برای کودکان فرصتی به دست می‌آید تا با دوستان جدید آشنا شوند، با نقشهای خود آشنا شوند و تجربیات روزمره خود را با هم به اشتراک بگذارند.
یتیم‌خانه‌ها در برخی موارد می‌توانند به تشدید مشکلات شخصیتی فردی و جمعی کودکان منجر شوند. گاهی اوقات، رفتارهایی که در فرزندان اظهار نمی‌شود، در این محیط‌ها به دیدار می‌آیند. به عنوان مثال، می‌توان به عدم احترام به هم‌سنان، شکایت از دیگران، رفتار تحریک‌آمیز و حتی تمایلات خشن و خشنگی اشاره کرد.
پاسخ به این نوع رفتارها و تحولات، اختصاصی است برای کارکنان یتیم‌خانه‌ها، که موظفند به جهت پرورش کودکان به عنوان شخصیت بالغ، به دیدن و تحلیل رفتارهای شخصیتی و اجتماعی‌شان، بپردازند. علاوه بر این، تشکیل پایگاه ضدیتیمی که با همکاری و بر اساس مبانی برابری و احترام‌گذاری به خرد ساخته شده باشد، برای کودکان بسیار مهم است.
در نتیجه، مدیریت رفتارهای دوستانه و دشمنانه نقش مهمی در تشکیل هویت شخصی کودکان دارد. تأمین محیطی مناسب برای پرورش و تربیت کودکان، تداوم یک سیستم پایداری اجتماعی و شخصیتی در برابر افراد، که به عنوان دوستان و دشمنان کودک به دیدار می‌آیند، امری ضروری است.
۴. برنامه‌های روزانه یتیم‌ها
یتیمان گروهی از افراد هستند که پدر و مادر خود را از دست داده‌اند و به‌دنبال آن روزانه با مشکلاتی روبرو می‌شوند. این باطن برنامه‌های روزانه یتیم‌هاست که به این افراد کمک می‌کند تا دیگر از نداشتن پدر و مادر خود ناراحت نشوند.
برنامه‌های روزانه یتیم‌ها شامل مواردی مانند آموزش، تحصیل، بازی و سرگرمی، خوراکی و نوشیدنی، درمان و مشاوره است. آموزش از جمله مهمترین برنامه‌های روزانه برای یتیمان است که به‌صورت رایگان در مدارس و مراکز حمایتی ارائه میشود. در این برنامه‌ها، یتیمان تحت آموزش و تربیت قرار می‌گیرند و مهارت‌ها و دانش لازم را جهت شروع زندگی مستقل و آینده بهتر کسب می‌کنند.
تحصیل نیز از برنامه‌های روزانه یتیم‌هاست که با توجه به اهمیتی که در زندگی دارد، همیشه در اولویت قرار دارد. یتیمان برای تحصیل به مدارس معمولی و یا مدارس خاصی که برای آن‌ها تأسیس شده‌اند، می‌روند تا در آینده به‌منزله متخصصان در حوزه‌های مختلف به بازار کار بپیوندند.
برنامه‌های روزانه یتیم‌ها علاوه بر آموزش و تحصیل، شامل بازی و سرگرمی نیز می‌باشد. یتیمان در این برنامه‌ها، با دیگر یتیمان به‌منظور رفع تنهایی و خستگی فعالیت‌هایی مانند بازی، ورزش، خواندن کتاب و دیدن فیلم‌های آموزشی را انجام می‌دهند. در این برنامه‌ها بازی‌های تحرکی و همچنین بازی‌های آموزشی به کار می‌رود تا باعث رشد فردی، اجتماعی و دانشی یتیمان شوند.
یتیمان نیز در برنامه‌های روزانه به خوراکی و نوشیدنی نیاز دارند. یتیمان به‌منظور تأمین نیازهای روزانه، در مراکز حمایتی خوراکی و نوشیدنی رایگان دریافت می‌کنند که البته تنوع و کیفیت آن اهمیت دارد.
درمان و مشاوره نیز از برنامه‌های روزانه یتیم‌ها است که اهمیت آن برای سلامت جسمانی و روانی یتیمان بسیار مهم‌تر از سایر برنامه‌ها می‌باشد. در این برنامه‌ها، یتیمان به‌منظور جلوگیری از بروز مشکلات روانی و جسمانی مرتباً به کارشناسان مراجعه می‌کنند که به طور رایگان در خدمت آنان قرار دارند. در این برنامه‌ها یتیمان به شیوه‌هایی برای کاهش استرس و اضطراب و پیشگیری از بروز بیماری‌ها و مشکلات خود را آموزش می‌بینند.
درک اینکه یتیمان حق بر زندگی بهتر، امری زیر برخی از برنامه‌های روزانه یتیم‌ها قرار دارد. این برنامه‌ها به‌منظور توسعه لذت‌بخشی برای جوانانی است که در مراکز حمایتی بزرگ شده‌اند. این هدف به‌منظور تقویت اعتماد به نفس یتیمان، تسهیل برای رفع تنهایی و برقراری ارتباط با دیگر افراد در مجموعه و پشتیبانی از پرورش باطنی‌شان است. این مبادی دشواری است که یتیمان هر روز جبران می‌کنند و با برنامه‌های روزانه جهت شروع یک زندگی خوب‌تر، از همه پشیمانی‌های گذشته‌شان نجات می‌یابند.
۵. پایان دوره‌ی یتیمی و آینده
انتهای دوره یتیمی برای هر یتیمی یک مرحله مهم وحساس در زندگی اوست. در این مرحله، یک یتیم باید تصمیمات حیاتی در زندگی‌اش بگیرد و برای آینده خود با دقت برنامه‌ریزی کند. در پایان دوره یتیمی، یتیمان باید تصمیماتشان درباره تحصیلات، شغل و زندگی‌یا را بگیرند.
تحصیلات یکی از مهمترین تصمیماتی است که یک یتیم در پایان دوره یتیمی باید بگیرد. اگر یتیم متوسط وضعیت مالی دارد، او می‌تواند تحصیل کرده و کار تحصیلی خود را شروع کند تا در آینده به عنوان یک شخص موفق زندگی کند. اما اگر یتیم وضعیت مالی مناسبی ندارد، ممکن است به دلیل محدودیت‌های مالی نتواند به تحصیلات ادامه دهد.
در پایان دوره یتیمی، یکی از تصمیمات مهم دیگر یک یتیم، برنامه خود برای آینده‌اش است. باید برنامه‌ای خوب و مفید برای آینده خود داشته باشد تا بتواند به موفقیت دست پیدا کند. برنامه‌ریزی برای یک شغل مورد علاقه، فرصت‌های مختلف و همچنین ایجاد زندگی شخصی و خانوادگی خود، برای یک یتیم در پایان دوره یتیمی بسیار مهم است.
به طور خلاصه، پایان دوره یتیمی یک شروع جدید برای هر یتیم است و او باید تصمیمات مهمی را در مورد آینده خود بگیرد. تصمیمات مهم نظیر تحصیلات، شغل و زندگی شخصی و خانوادگی باید با دقت و مطالعه‌ی کافی گرفته شوند تا یک یتیم بتواند به موفقیت و شادی دست پیدا کند.
۶. اعتیاد و مشکلات جوانان یتیم
اعتیاد و مشکلات جوانان یتیم یکی از مسائل مهم در جامعه ماست که نیازمند رویکردهای متفاوت برای پیشگیری و مداخله می باشد. برای جوانان یتیم، لحظات سختی را تجربه کرده و با عواقبی از جمله اضطراب، ناراحتی، احساس تنهایی و عدم اعتماد به نفس مواجه شده اند. در این شرایط، به دنبال پاسخگویی به اینگونه فشارهای روحی، بسیاری به سمت مصرف مواد مخدر به عنوان راه حل مراجعه می کنند که زمانی که معتاد شوند، مشکلات اضافی را نیز با خود به دنبال دارند.
با توجه به کوچک بودن جامعه یتیمان، این کودکان و نوجوانان از دسترسی به منابع مورد نیاز برای حمایت از خود برخوردار نیستند. علاوه بر این، در بعضی موارد، خانواده هم نیست و شاید دیگران را نیز ندارند که در این موارد امکان پاسخگویی به نیازهای آنان را برای جامعه فراهم نمی کند. بنابراین، آموزش و پیشگیری بهینه و به تناسب باشرایط خاص یتیمان بسیار مهم است.
در این مورد، برخی راهکارها شامل اهداف یتیمان و فرایند متوالی برای اشتغال به پیدا کردن یک خانواده و تحقق اهداف خود، پشتیبانی از حرکت فرهنگی مکاوی و کارآموزی، تنظیم موسسات نهادی که به جذب نیروهای جوان و همچنین پشتیبانی مالی از جانب دولت کمک می کنند و تحریک کردن آینده های خلاقانه و پویای یتیمان است. همچنین، برای افرادی که با مشکل اعتیاد مواجه شده اند، روش های موثری مانند نگهداری، شناخت، دارو درمانی، روش های روانی شامل روان شناسی و روان درمانی و در بعضی موارد روش های نوین مانند درمان قطبی است.
از طرفی، حمایت از جامعه رفاهی شامل خدمات شغلی برای جوانان یتیم و مراقبت در خصوص پوشاک، غذا، تحصیل و سلامتی کودکان و نوجوانان یتیم نیز می تواند از جمله راهکارهای کلیدی در مدیریت این مشکلات جوانان یتیم باشد. به عنوان یک جامعه، باید برای رفع مشکلات جوانان یتیم جهتی اختیار کنیم و دست به کار شویم تا به طور کامل به اهداف مورد نظر برای پیشگیری و درمان اعتیاد و مشکلات دیگر جوانان یتیم برسیم.