تعبیر عطسه در فرهنگ ایرانی
تعبیر عطسه در فرهنگ ایرانی به عنوان یکی از موضوعات مهم در فرهنگ و فولکلور ایرانی محسوب میشود. عطسه در افسانهها و داستانهای مختلف معمولا به عنوان یک علامت الهی و یا نشانهای از شروع یک ماجرا یا رویداد مهم در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، در برخی منابع ذکر شده است که عطسه کردن برای برخی از قبایل ایرانی یک نشانه آغاز سفر است.
یکی از تعبیرهای موجود در فرهنگ ایرانی، این است که عطسه کردن نشانهای از خاطرات گذشته است. برخی معتقدند که عطسه کردن یادآوری خاطرات گذشته است و این نوع تعبیر در ادبیات پارسی نیز دیده میشود. به عنوان مثال در چندین قطعه شعر، به این موضوع اشاره شده است و شاعران برای این که باعث برگشت خاطرات باشد، عطسه کردن را به تصویر میکشند.
قدیمیترین تعبیر مربوط به عطسه، آن را به یک نوع طهارت مرتبط با بدن انسان در نظر میگیرند. این تعبیر در دوران قدیم به خاطر اینکه عطسه معمولا در پایان یک بیماری یا رنجی بدنی رخ میداد، به عنوان یک نشانه طهارت برای بدن در نظر گرفته شد. همچنین بعضی از مردم، باور دارند که عطسه در واقع یک حرکت است که برای پاکسازی بدن در نظر گرفته شده، بنابراین تا حدودی با همین تعبیر مرتبط است.
در نهایت، میتوان گفت که تعبیر عطسه در فرهنگ ایرانی تاثیر مستقیمی بر روی ترسویی، باورها و رسوم مردم دارد. عطسه به عنوان یک اتفاق بدون هیچ ارادهای برای بسیاری از مردم نشانهای از دخالت خداوند در زندگی شان است. عطسه در فرهنگ ایرانی همچنین به عنوان یک حرکت غریزی شناخته شده و برای برخی افراد، تعبیری از یک رفلکس طبیعی بدن محسوب میشود که در پایان آن، بدن خود را پاک میکند.
تعبیر عطسه در فرهنگهای مختلف جهان
عطسه نوید آغازی جدید است، ولی تعبیری که برای این پدیده در فرهنگ های مختلف دنیا وجود دارد، می تواند حداقل به عصرهای باستانی بازگرداند. در بسیاری از فرهنگ ها، عطسه به شکلی گویا و بی ربط با فلسفه و جادوگری در ارتباط است. در برخی فرهنگ ها، باور داشته می شود که عطسه یک نوع پاسخ یا بالای پشتی مغز است که به ناخودآگاه از مخاط خارج می شود. بنابراین، برخی از این فرهنگ ها، عطسه را با خلاصی از مخاط و بدبوی بدن در ارتباط می دانند.
در فرهنگ چینی، عطسه به عنوان یک نشانه شادی و خوشبختی پذیرفته می شود. برای چینی ها، کسی که عطسه می زند، به معنای این است که او شادی آورده و خوشبختی خود را به اطرافیان خود منتقل کرده است. در فرهنگ ژاپنی، عطسه نشانه ای از پایان برمه هاست و نشان می دهد که نفست به طور کامل خالی شده و آماده است برای آغاز یک چرخه جدید. در علم روانشناسی نیز عطسه بیانگر تغییر و تجدید نفس و خلاص شدن از فشار و استرس است.
در فرهنگ های اروپایی قرون وسطی، اعتقاد عمومی بود که به دلیل عدم دیدن عطسه شخص، با چشم کور مبتلا خواهد شد. این باور ریشه در کتاب مقدس دارد. در فرهنگ های آمریکایی و اروپایی مدرن، برخی از مردم باور دارند که عطسه نشانه ای از عفونت و بیماری است و باید با رعایت شیوه های بهداشتی مانند دست شستن، جلویش گرفته شود.
به طور کلی، تعبیر عطسه در فرهنگ های مختلف جهان نشان می دهد که چطور یک پدیده طبیعی می تواند مفهوم های مختلفی را در ذهن انسان ها برانگیخته و در فرهنگ های مختلف تعبیر شود.
چرا عطسه میکنیم؟
عطسه کردن یک نوع رفلکس بدنی است که در برخی از موارد به صورت ناگهانی در انسانها رخ میدهد. این اتفاق به دلیل تحریک یا توقف ایمنی سیستم تنفسی بدن در برابر مواد تحریککننده و ناخندانه ها است. عاملی که میتواند باعث عطسه کردن بشود، ممکن است ذرات خارجی مانند گرد و غبار، غبارپاش، دود، کپسول و چیزی باشد که عطر شدید دارد.
هنگام تنفس، بدنمان همیشه ذرات مختلفی را در خود به دام میاندازد. با این حال، در بیماری گاهی اوقات ویروسی یا بیماری تنفسی، که ممکن است به گوشتی شدن مخاط بینی منجر شود، بدن با عطسه نشان میدهد که این مخاط را خارج کنید. همچنین، در موارد دیگر، دلیل عطسه کردن این است که بدن به دفاع از خود علاقه دارد و میخواهد بدن را از ویروسها، باکتریها و سایر عوامل بیماریزا پاک کند.
علاوه بر این، روایتها نشان میدهد که عطسه کردن فیلتری است برای جدا کردن ترشحات ناخندانه از نفس که باعث آلودگی اسطح و اجسام بوک در اطراف ما میشود. در نتیجه، عطسه کردن به خلاف شایعترین باورها، آنطور که نقشهای مهمی در بهبود سلامت عمومی دارد.
تاریخچه عادت عطسه کردن
عطسه کردن یکی از پدیدههای طبیعی بدن انسان است که اتفاق میافتد و پس از آن بدن از شوارز تهویه میشود. این عمل در اکثر افراد دنیا با شدت و فرکانس متفاوتی رخ میدهد و طبیعی است. در تعدادی از فرهنگها عطسه یک شکلی از سلامتی و خوشبختی است تا جایی که بعضی از افراد در مملکتهایی مانند چین با حداکثر بهار برای این که از هرگونه بیماری محافظت شوند، سالانه حداقل صد بار عطسه میزنند.
اولین توضیحاتی که در دسترس است در مورد عطسه، در کتب طبیعیات یونان باستان از سالهای قبل از میلاد مسیح یافت شدهاند. از فلسفهایهای راهیافتگی که پیش از مسیحیت در یونان و رم پیشآمدهباند، بر خلاف اعتقادات ابتدایی که بر اساس آن عطسه به عنوان نشانه از مراحل نیرو دهنده بیماری شناخته شده بود، در نهایت به عنوان علامت خوشبختی و خودروانی شناخته شد. در کتب طبیعی سیندر رومی غیرمستقیما به عطسه اشاره شده است، و این نوع مستندات همچنین در کتب طبیب ریاضیاتی و دیگر کتب که هجوم پزشکان و دانشمندان بعدی به دنبال آنها بودند، ذکر شدهاند.
در اواخر قرن هفدهم میلادی، از اسطورههای خیالی استفاده شد که به شدت تأثیرگذار بودند. مری ورد، یک جادوگر شناخته شده و نویسنده در سال ۱۶۸۸، معتقد بود که عطسه باعث حفره در ناخنهای انسانها میشود. اصطلاح عطسه گوش کردن (sneeze) برای نخستین بار در اواخر قرن هفدهم میلادی در کتابی با عنوان "تأثیرات پزشکی مرتبط با وقایع طبیعی" (Anatomy of Melancholy) توسط نویسنده رابرت برتون (Robert Burton) به کار گرفته شد.
در یک گزارش علمی به نام رشدترین شهرهای جهان منتشر شده در سال ۲۰۰۷، پکن معروف به «شهر عطسه کنندگان» بود، به دلیل کمیت زیاد عطسه کردنهای رایج در آن. مردم پکن باور دارند که عطسه به دو گونه (مختلف) است، یکی برای نفات، مانند بجهزنی، و دیگر برای فهمیدن چیزی ریزتر در مورد یک موضوع خاص است. گفته میشود که جملهای که در «واژه نامه پکنی» برای عبارت عطسه آمده ریشهای در تاریخچه دارد با جایی روبرویی که برای نفات عطسه به کار میرود، آن را به اشتباه با عکس برداری گرفته، و جایی برای فهمیدن چیزی ریزتر در مورد یک چیز خاص است که مورد تأیید درمانهای سنتی چینی قرار دارد. در این درمانها، عطسه دو نوع است، یکی برای خودروانی و دیگری برای تفکر در مورد موضوعاتی که نیاز به تفصیل دارند.
آیا عطسه را میتوان با کنترل اراده خود مانع شد؟
عطسه یا سرماخوردگی یکی از شایع ترین علائمی است که بیماران دارای آن با آن مواجهی هستند. عطسه به علت بیماری های مختلف مانند آلرژی، سرماخوردگی، آنفولانزا و حتی بدون علت خاصی میتواند رخ دهد. بعضی از مردم به دنبال راه هایی هستند تا عطسه را کنترل کرده و از بوجود آمدن آن جلوگیری کنند.
اما آیا عطسه را میتوان با کنترل اراده خود مانع شد؟ برای پاسخ به این سوال باید درک کنیم که عطسه یک عمل خودکار و غیرارادی برای پاکسازی بینی و حلق است. در هنگام عطسه، یک مجموعه از عضلات مختلف در بینی و حلق به طور همزمان فعال شده و سبب عمل عطسه میشود. این فعالیت عضلانی در بینی و حلق در دسترسی ارادهای خود ما نیست و نمیتوانیم آن را کنترل کنیم.
اگرچه تلاش برای کنترل عطسه با هوشیاری بیشتر در حین حمله عطسه میتواند سبب افزایش فشار بر روی عضلات و خروج آهسته تر از عطسه شود، اما نتیجه موفقیت بسیار محدود است و خیلی کمک نمیکند. بنابراین پاسخ به سوال این است که عطسه را نمیتوان با کنترل اراده خود مانع کرد، زیرا این یک عمل غیر ارادی است که در دسترسی ما نیست. در صورتی که تجربه عطسه مکرر دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
عطسه در طب سنتی
عطسه یکی از پدیدههایی است که بدن انسان هنگام مبتلا شدن به برخی بیماریها یا در برابر شرایط ناگوار به آن روبرو میشود. عطسه دارای آلودگی اطلاعاتی نیست ولی ممکن است بهخاطر نقص اجسامی از قبیل نواقص فیزیکی، فرضیههای پزشکی دایر شده باشد.
در طب سنتی، عطسه بهعنوان یک روشی برای تصفیه بدن از سموم و آلودگیهای هوا تلقی میشود. بر اساس این فرض، هنگامی که بدن با آلودگی مواجه میشود، به جای اینکه این آلودگیها از طریق پوست، مو و ناخنها، دستگاه تنفسی یا دو راهی، به داخل بدن نفوذ کنند، باعث بروز عطسه میشود تا این آلودگیها از طریق بینی و به صورت علنی از بدن خارج شوند.
همچنین، در طب سنتی، عطسه بهعنوان یکی از نشانگان برخی بیماریها نیز شناخته شده است. بهطور مثال، در برخی از بیماریهای انفولانزا و سرفه و سرماخوردگی، عطسه بهعنوان یکی از نمایانگرهای اصلی بیماری محسوب میشود.
در دنیای امروز، با پذیرش علمی حقایق در پزشکی، بهطور کلی فرضیهی تصفیه بدن از آلودگی با عطسه رد میشود و عطسه بهعنوان یک واکنش غیرارادی به شرایط ناگوار در نظر گرفته میشود. همچنین، برخی مشکلات جسمی مانند آلرژی و اعتیاد به خاطر عطسه وجود دارد که بهعنوان یکی از علائم این مشکلات جسمی محسوب میشود.
درنهایت، عطسه بهعنوان یکی از پدیدههای خود بدن، پزشکان در سراسر دنیا را برای بررسی و درمان آن به چالش کشانده است. با این حال، طب سنتی همچنان نقش مهمی در تفسیر عطسه بهطور کلی و در نظر گرفته شدن آن در برخی از بیماریها دارد و بسیاری از افراد همچنان به دنبال روشهای پیشگیری و درمانی برای آن هستند.