1. اندازه و میزان مهربانی در انبیا
تمامی پیامبران الهی که در قرآن ذکر شدهاند، برای مردم خداوندی که خداوند آنان را نزدیک به خود قرار داده بودند، الگویی از مهربانی، مراقبت و همدردی بودند. آنها اندازه و مقدار مهربانی را به صورت کامل به مردم نشان دادند و برای آنها مثالهای زندگانی شده بودند.
اندازه و میزان مهربانی پیامبران الهی در قرآن به شیوههای مختلفی ذکر شدهاست. برای مثال، در سوره یوسف آیه ۹۲ خداوند به اندازه مهربانی حضرت یعقوب ، پدر حضرت یوسف ، اشاره کردهاست. در آنجا آمدهاست:«قالوا تالله تفتا تذكر يوسف حتى تكون حرصاً او او بمنزلة أبّهم أمّاهم إنّ في ذلك لآيه لمن كان يريد» آنها به همدردی با یوسف، حرص و اندوه حضرت یعقوب را آرام کردند و مقدار مهربانی حضرت یعقوب را نشان دادند.
همچنین، در سوره التحریم هم اندازه مهربانی پیامبران ذکر شده است. آیه ۴ حاکی از این است که مردم باید مانند اولیاء خدا باشند که در محضر مهربانی خدا قرار دارند. آیه می فرماید: «قد فرض الله لكم تحلة أيمانكم والله مولاكم وهو العليم الحكيم».
در مجموع،اندازه و میزان مهربانی پیامبران الهی در قرآن به عنوان یکی از اصول مهم دینی ذکر شده است. آنها نشان دادند که در هدایت و رهنمود مردم، فقط توصیهها و نصایح کافی نبوده و لازم است همدرد با آنان باشیم. مهربانی، رحمت و محبت خدا را به هیچ وجه نباید به چیزی ناریخت، بلکه باید به شیوهای موثر در زندگی خود قرار داده شود.
2. نمونههایی از مهربانی انبیا در زندگی
مهربانی یکی از بزرگترین خصوصیات انسان است و منشأ آن در تربیت و فرهنگ انسانی است. انبیاء در دورههای مختلف تاریخی، بالاترین درجات تربیت و اخلاق را در زندگی خود داشتند و بهترین نمونههایی از مهربانی و اخلاق الگوی انسانی بودند.
یکی از مهربانیهای انبیاء در زندگی، پذیرفتن دیگران بود. انبیاء همیشه از دیگران پذیرفته و با محبت و دوستی به آنها نزدیک میشدند. به عنوان مثال، حضرت محمد (ص) همیشه با پذیرش دیگران، بر این باور بود که این رفتار میتواند رابطه انسانی را بالا ببرد و صلح و دوستی را ترویج دهد.
دیگر یکی از مهربانیهایی که انبیاء در زندگی خود نشان دادند، احترام به دیگران بود. انبیاء همواره به دیگران احترام میگذاشتند و از آنها حق و حسن خود پذیرفته و در برخورد با آنها به برداشتی شفاف و صحیح از رفتارهایشان توجه میکردند. به عنوان مثال، حضرت عیسی (ع) همیشه کتاب مقدس و تعالیم آن را از منظر اصلی و مرجع قرار میدهد و در برابر دیگران، با احترام و تواضع برخورد میکرد.
در پایان، مهربانی یکی از مهمترین خصوصیات انسان است که در زمان های مختلف تاریخی، انبیاء با نشان دادن آن، به بهبود روحیه و روابط انسانی کمک کردند. به عنوان مثال، حضرت داود (ع) همیشه با مهربانی و دوستی به دیگران نزدیکی پیدا میکرد و با کمک به دیگران، شاد و خوشحالی را در زندگیشان فراهم میکرد. همین تجارب برای انسانهای کنونی نیز قابل استفاده است و میتواند به ترویج قلبیت و روابط برادرانه کمک کند.
3. انواع مهربانی در فال انبیا
مهربانی یکی از مهمترین خصوصیات انسانی است که در تمام دوران تاریخی، فرهنگ های مختلف و در تمامی دین ها به آن اهمیت ویژه ای داده شده است. یکی از معانی مهربانی، ابراز محبت، نیکویی و دلسوزی نسبت به دیگران است که در قرآن کریم و سنت پیامبران نیز به طور ویژه تأکید شده است. در اینجا ما به چند نوع از مهربانی هایی که در فال انبیا آمده اند خواهیم پرداخت.
نوع اول مهربانی، مهربانی به خداوند است. این نوع مهربانی به منزله اثبات باور و ایمان به خداوند است و متضمن است که فرد شخص، به خداوند اعتقاد دارد و به دلایل مختلف، از جمله اجابت دعا، پاسخ به سوالات و دستیابی به خواسته های خود، به ایشان رجوع می کند.
نوع دوم مهربانی، مهربانی به پدر و مادر است. در دین اسلام، این نوع مهربانی با عنوان بر داداشتن اینان (إحسان الی الوالدین) شناخته شده است و به معنای نیک برخورد با پدر و مادر و احترام گذاری به آنان است. این مهربانی، به دلایل مختلفی از جمله بیشتر شدن عمر و نعمت های الهی است که به دست شخص رسیده، تأکید شده است.
نوع سوم مهربانی، مهربانی به مردم است. این نوع مهربانی شامل فعالیت های اجتماعی و خیریه هستند که به دلایل مختلف از جمله پایبندی به دستور خداوند، استمرار وحدت ملی و بهره برداری از نعمت های الهی، تأکید شده است.
به طور کلی می توان گفت که مهربانی هایی که در فال انبیا آمده اند، همگی به دستور خداوند صادر شده و به منظور استمرار نظم و انضباط اجتماعی و فعالیت های سودآور جامعه هستند. بنابراین، این مهربانی ها به عنوان خطوط راهبردی به منظور رسیدن به جامعه ای سازگار و بهبود بخشیدن به شرایط زندگی، تأکید شده اند.
4. شیوههایی که انبیا برای انتقال مهربانی به دیگران به کار میبردند
انبیا و پیامبران هدف داشتند تا مهربانی و عشق الهی را به دیگران منتقل کنند. برای این منظور از شیوههای گوناگونی استفاده میکردند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
نخستین شیوه مهمّی که پیامبران از آن استفاده میکردند برقراری ارتباط با انسانها بود. آنها با نگرش و با بیان قوانین و مقررات الهی، قادر بودند تا باهماهنگ کردن رفتار خود و گفتار خود با خودشان، با سایرین نیز تعامل بیشتری داشتند.
شیوه دیگری که از آن استفاده میکردند، ارائه مثالهای مفهومی بود. این مثالها برای توضیح بهتر و تصویر سازی امور مهم در دین و به دیگران آموزش داده میشدند، به طوری که بسیاری از اقوال انبیا و پیامبران، به صورت مثالبندی هستند.
در این میان، نمونه دیگری از شیوههایی که انبیا بهکار میبردند، محبت و احترام نسبت به دیگران بود. بعضی از انبیا با رویکرد محبت و عشق نسبت به سایرین، میتوانستند در قلب همه مهربانی برانگیزند.
آخرین مثال از شیوهای که انبیا برای انتقال مهربانی به کار میبردند، تعامل همیشگی با دیگران و پایبندی به الگوی کار و زندگی الهی بود. این الگو، به عنوان نمونه شایسته رفتار و زندگی پاک و عالی، به سایرین آموزش داده میشد. در نتیجه، تمام این شیوهها و روشها به همهی انبیا و پیامبران کمک کرد تا از مهربانی الهی بهصورت کامل استفاده کنند و آن را به دیگران نیز منتقل کنند.
5. مهربانی در دین اسلام و نقش انبیا در آن
مهربانی در دین اسلام بسیار مهم و ارزشمند است و به عنوان ارزشی اسلامی به وضوح ذکر شده است. در قرآن کریم خداوند بارها به همه بندگان خود توصیه کرده است که با مهربانی به دیگران رفتار کنند، زیرا این رفتار از جمله اعمال پسندیده در پرورش روحیه انسان و پیشرفت اجتماعی است.
نقش انبیا در آموزش مهربانی به انسانها بسیار مهم بوده است. پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) نمونه رفتار مهربانی و شفقت را در تمام عمر خود به جامعه نشان داد و بر آنکه مهربانی در اسلام چقدر ارزشمند و مهم است، تاکید کرد. ایشان از هرکسی با هر سن و جنسیتی شفقت میکردند و سعی داشتند تا همه افراد به طور برابر از زندگی لذت ببرند.
همچنین، نقش انبیا در تربیت مردم همواره بر ارزش مهربانی تأکید داشته است. حضرت موسی نیز با نمونه رفتار خود مهربانی را به مردم آموخت. با فرستادن پیامی از سوی خدا برای فرعون که همراه با توجیه شفقت و مهربانی بود، موسی به او خطاب کرد و بعدها دوست همراه و راهنمایش، حضرت هارون را از خداوند به همین منظور داشت.
به عنوان جمعی، انبیا و پیامبران در اسلام مانند یک نقل قبله بودهاند که نقش آنها در آموزش مهربانی بسیار مهم است. آنان تلاش می کردند که روحیه شفقت و مهربانی را در مردم تقویت کنند و آن را به یک فرهنگ عام پایدار و دائمی برسانند. به همین دلیل، از نظر اسلام، مهربانی به عنوان یکی از ارزش های اصلی برای پیشرفت فردی و اجتماعی است که بر اهمیت آن تأکید شده است.
6. مهربانی به خلق و خدا در فال انبیا
مهربانی به خلق و خدا در فال انبیا به عنوان یکی از اصول اسلامی محسوب میشود. در این مبحث، به واسطهی شخصیتهای انبیا پیامبر، به مهمیت این اصل در دین اسلام، اشاره شده است. از نظر اسلام، مهربانی یکی از آثار عظیم خداوند برای موجودات خلق شده است، بنابراین به عنوان بخشی از دین، توصیه میشود که انسانها روحیهی مهربانی را در دل خود حفظ کنند.
منشاء مهربانی به خلق در کتاب خدا، قرآن کریم قرار دارد. تعداد زیادی از آیههای قرآن، بر توصیه به مهربانی به خلق تأکید دارند، بنابراین رعایت این موضوع در زندگی مشترک و برقراری روابط با دیگران، بیش از پیش مهم محسوب میشود.
انبیا پیامبر، نیز مانند مإرسال معظم، همیشه با عمل و گفتار خود در تأکید بر مهربانی به خلق، چون به مباحث دین، مواجه بودند. آنها با گسترش این فرهنگ ایمانی، شاگردان خود را تربیت کرده و نشان دادند که این اصل در قبال همهی مخلوقات، تأکید دارد و همواره به بهترین شکل خدمت میکند.
در پایان، میتوان گفت که مهربانی به خلق، ضروریتی است برای موفقیت در زندگی انسانی. انسانها برای دستیابی به سعادت و پیوستن به خدا، باید با همگان به صلح و آرامش رسیدگی کنند و در همهی روابط خود از رفتارهای مهربان و قابل پذیرش استفاده کنند.