1. فال انبیا حضرت فاطمه
فال انبیا حضرت فاطمه به عنوان یکی از اعتقادات مذهبی در اسلام، به نامه ای شعری گفته می شود که پس از پنجاه و یک روز از وقایع غدیر خم و در آن برخی از اهل بیت رو به سوی مسجد حضرت رسول اسلام(ص) خواندن شعری را شروع کردند. حضرت محمد(ص) در پاسخ این ندایی که باعث شده بود جمعیتی در مسجد گرد آیید، شعری را همراه با تفسیر امام علی(ع) به نامه نوشت که بر طبق آن با استفاده از پژوهش های ظاهری و باستان شناسی برای بررسی پیام های داخلی و سر دفتر گشته ها استفاده می شود.
این فال به عنوان یک بخش از احادیث و روایات اسلامی، در حین برگزاری مراسم و رویدادهای مختلفی مانند عقد و نامزدی، همایش های مذهبی و تعطیلات مذهبی تکرار می شود. با کمی پژوهش و استفاده از فصلنامه های مختلفی می توان پژوهش هایی را در خصوص مفاهیم مذهبی، مذاهب نزدیک به اسلام و فعالیت های الهیات مختلف انجام داد.
این فال ابتدا همراه با برخی از تفسیرهای اسلامی، در قرن نهم میلادی در بین اهالی تبریز مطرح شده و به سرعت محبوبیت بالایی پیدا کرده است. آنچه که بعدها در تفسیر نوشته سید احمد بن محمد بن فاطمی آمده، نقلی است از روایاتی که در باب فال انبیا منتقل شدهاند.
در جامع ترین شکل، فال انبیا از توضیحات پند آموزی و اختلاف فرزندان این انبیا شناخته میشود. هدف از این فال برای مردم، آماده شدن برای مواجهه با مسائل پیچیده در زندگی است. با توجه به هدف اصلی فال انبیا، می توان نتیجه گرفت که این فال نیز می تواند به خواندن و بیان مشکلات شخصی راهنمایی کند و کمک به یافتن راهحل های مناسب کند.
2. توصیههای اخلاقی حضرت فاطمه
حضرت فاطمه زهرا (س)، دختر پیامبر اسلام (ص) و همسر امام علی (ع)، نمونهای از زنان برتر دینی، سیاسی و اخلاقی است که با سیره و رفتار خود نمونهای برای پیروان اخلاق و عمل شده است. این موضوع پویایی و خاصیت دین اسلام را با تئوری یا خطی صفر یا یکی نشان میدهد، چرا که سیره عملی و هنرمندانه حضرت فاطمه (س) و نکات اخلاقی آن، تاثیرگذاری روشنی بر رفتار انسانها داشته است.
توصیههای اخلاقی حضرت فاطمه (س) متمرکز برای داشتن حس اعتماد به نفس و خویشتنداری، عشق و احترام به خانواده، پرهیز از کینه و لجاجت و خیرخواهی نسبت به همه غیرانسانی ها است. او به دیگران نگاهی تسامح گر داشت و با احترام و محبت والدین خود بزرگ شد و در حالی که با همسرش امام علی (ع) زندگی می کرد، او از برقراری روابط خویشاوندی آسیبشناسی جلوگیری به عمل میآورد.
از توصیههای دیگر حضرت فاطمه (س) این است که او به دیگران ضریبً عدالت و نیکوکاری در رفتار نشان داده است، و به هیچ وجه به آنچه که در آن خصومت و اختلاف بیش از حدی صورت گرفته وجهت نخواهد گرفت.
حضرت فاطمه زهرا (س) مثالی برای تلاش به خاطر نزدیکی و خدمت به خدا و نیز مدلی برای بهبود شرایط خود و دیگران بود. او در قبال سختیهایی که در زندگی داشت، فقط به پروردگار اطمینان داشت. او همچنین همیشه در خانواده خود و جامعه پایبند و همواره به نیکی و خیر خواهی دیگران تلاش میکرد. توصیههای حضرت فاطمه (س) نشان میدهد که با برقراری ارتباط نزدیک با خدا و خدمت به انسان، میتوان ارتقای رفتار اخلاقی خود و دیگران را دنبال کرد.
3. زندگینامه حضرت فاطمه
حضرت فاطمه، دختر پیامبر اسلام، از نیکوترین زنان تاریخ بشریت بود. زندگینامه او در واقع داستانی است از پایداری، صبر، و فداکاری بیحد و حصر در راه خدا و تلاش برای بهبود شرایط زندگی جامعه. به عنوان دختر پیامبر، فاطمه از کودکی با تعالیم اسلام و خلقیات پدرش آشنا شد. با وجود اینکه در شرایط بسیار سختی زندگی میکرد، او با داشتن شخصیتی متین و عزتنفس بالا، توانست به عنوان پرچمدار زنان اسلام در طول قرنها همواره الگویی برای زنان باشد.
فاطمه برای مبارزه با زندگی سختی که داشت، با حس فداکاری خود، در مدت زندگی خود تلاش کرد تا به بهبود شرایط جوامع پیرامونش بپردازد. او به طور فعال در جامعه حضور داشت و با ارائه خدمات غیرحضرتی به مردم، زندگی آنها را تحت تأثیر خود قرار داد. فاطمه همچنین در کنار پدرش در مبارزه با بدخواهان اسلام نیز دخیل بود و از مقام خود به عنوان یکی از اعضای خاندان پیامبر تلاش کرد تا اسلام شکیبایی و تحمل خود را در دوران سخت آن افشا کند.
خاتون کبری، همانطور که به عنوان شخصیت محبوبی در اسلام شناخته شده است، در زمینه زندگی خانوادگی نیز بسیار مشغول به کار بود. او به عنوان همسر امیرالمؤمنین علی (ع) و مادر امامان از قبیل حسین، حسن، زینب و علیاکبر، همیشه در پشتیبانی نسل جدید از خانواده مقدس پیامبر بود. در نهایت، پس از وفات پدرش، فاطمه به دلیل بیماری درگذشت و این موضوع باعث شد تا جهان با کشتهشدن یکی از مقدسترین شخصیتها در تاریخ، داغی بر جای بگذارد.
4. حضرت فاطمه در قرآن
حضرت فاطمه (س) یکی از بانوان بزرگ تاریخ اسلام و پنجمین فرزند پیامبر اکرم (ص) محسوب میشود. در قرآن کریم، حضرت فاطمه به صورت مستقیم به ذکر نشده است، اما از این نکته باید یادآوری شود که ایشان منعکسگر ویژگیهای خاصی هستند که در آیات مختلف قرآن به آنها اشاره شده است.
در سوره انشقاق، خداوند پروردگار دو عالم به آیهی "ثُمَّ لَيْسَ لَهُمْ عَلَيْهِمْ فِئَةٌ يَنصُرُونَهُمْ" (سوره انشقاق، آیه 11)، اشاره به چالشهای بزرگی که پیامبر اسلام و خاندان محمد (ص) در جهت برپایی جامعهی اخلاقی و عدالتی داشتند، دارد. حضرت فاطمه (س) نیز یکی از دلیران این چالشها بود. ایشان با کمال عزت و شرافت خود، به دفاع از آرمانهای پیامبرانهی خود پرداختند و تمام تلاش خود را برای تداوم ارزشهای اخلاقی در جامعه مصرف کردند.
همچنین، در سوره حجر، خداوند به پایداری و استواری نسل پیغمبر به طور مستقیم اشاره دارد و میفرماید: " وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ" (سوره حجر، آیه 97-98). در این آیه، به عنوان مثال، پیامبر به دلیل مخالفت و مقاومت برخی از افراد علیه حق، زحمات و ناراحتیهای بسیاری را تحمل کردند. حضرت فاطمه نیز، با شجاعت و ایمان خود، مانع از تحقق نقصیها و نادرستیها شده و تلاش کردند تا مرزهای شایستگی و ارزشمندی را در جامعهی خود نگهداری کنند.
با اینحال، در قرآن کریم، کلمه "فاطمه" بارها به کار رفته است. به عنوان مثال، در سوره ص، آیه 9، خداوند به شیوهای قابل توجه، به مضمون اینکه احمد محمد رسول خداست، اشاره دارد و میفرماید: "وَاسْمَعْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ فَإِنَّهُ لَا يَمْلِكُونَ تَدْبِيرًا. وَوَهَبْنَا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا." (سوره ص، آیه 9-10). با توجه به جملهی قبلی، "إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ" (سوره قدر، آیه 1)، این جملات به مفهوم پیامبر اکرم (ص) و حضرت فاطمه (س) اشاره دارد. در سوره انعام نیز در اشاره به امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب به صورت مستقیم فاطمه (س) به آنها اشاره شده است.
5. دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی حضرت فاطمه
حضرت فاطمه زهرا (س)، دختر ششم پیامبر اسلام محمد (ص)، در تاریخ اسلام یکی از بزرگترین شخصیتهای فرهنگی و اجتماعی محسوب میشود. او به عنوان یک فرشته در زمین شناخته میشود که با شجاعت، زهد زندگی و احترام به ارزشهای اسلامی، در آن زمان و همچنین برای نسلهای بعد از خود مثال زندگی میکرد.
یکی از دستاوردهای فرهنگی حضرت فاطمه، پایبندی به ارزشهای غیرمادی و اخلاقی است. او در دوران زندگی خود، بهترین نمونه از انسانی بود که به خدای خود پایبند بود و با مردم رفتار میکرد. او به تعالیم پیامبر خود و ارزشهای اسلامی پایبند بود و همچنین بهترین مربی برای فرزندانش بود.
یکی دیگر از دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی حضرت فاطمه، دفاع از حقوق زنان بود. او به عنوان یکی از بزرگترین نمونههای نهضت زنان در اسلام شناخته میشود و همچنین به عنوان نخستین فمینیست در تاریخ جهان نیز شناخته میشود. او به دلیل فعالیت در زمینه آموزش و پرورش زنان و به کارگیری اسلامی از آنها به عنوان مربیان و پرورش دهندگان، بسیار معروف بود.
این فرشته مادری دوران شیوع جاهلیت و دگرگونی اخلاقی بود که با مبارزه با آنها و پایبندی به ارزشهای اسلامی بسیار از خود رضایت مردم را به دست آورد و به عنوان یکی از فرزندان پیامبر اسلام به خوبی نقش تاریخی خود را با افتخار بازی کرد.
6. نفوذ حضرت فاطمه در فرهنگ اسلامی
فاطمه از مهمترین شخصیتهای دینی شیعه و دختر پیامبر اسلام محمد (ص) میباشد که در فرهنگ اسلامی بسیاری از نقشهای بارز را ایفا کرده است. حضرت فاطمه بهعنوان نماد زندگی پاکدامن در تعریف فرهنگ اسلامی بسیار مهم و برجسته است. از جمله خصوصیات حضرت فاطمه در فرهنگ اسلامی، خصوصیاتی همچون تواضع، خیرخواهی، انساندوستی و همدردی با نیازمندان میباشد.
نفوذ فاطمه زمانی شروع شد که پس از رحلت پیامبر اسلام، وصیت نمود: "فاطمه جزو من است، هر کسی که به فاطمه عادل و رحمانیت کند، به من عادلیت کرده است." بنابراین فاطمه با اشاره به انسانیت، پاکی، عدالت، امنیت، دوستی، خودسازی، بخشش و دلسوزی، در فرهنگ اسلامی نقش فراوانی داشته است.
این نفوذ حضرت فاطمه در فرهنگ اسلامی بهدلیل وجود تعالیم پاک، حقیقی و باطنی در حضرت فاطمه و ارتباط حضرت فاطمه با پیامبر اسلام بوده است. این نفوذ در فرهنگ اسلامی، باعث شده که حضرت فاطمه بهعنوان الگوی اخلاقی برای مردم و اعضای خانواده تلقی شود.
در نهایت میتوان گفت، نفوذ حضرت فاطمه در فرهنگ اسلامی به عنوان یک نماد اخلاقی، فرهنگی و تربیتی، موجب توجه به ارزشهای اسلامی، انسانی، دینی و فرهنگی در جامعه میشود و از اهمیت خاصی برخوردار است.