تاریخچه رقص سماع در فال قهوه
رقص سماع یکی از رقصهای سنتی برای هنرمندان قهوهخانهها است. این رقص معمولاً در ایران، بحرین و کشورهای خلیج فارس اجرا میشود. تاریخچه این رقص به دوران صفویه باز میگردد و این رقص در دوره قاجاریه بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
رقص سماع از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول که با نام "تعریف" شناخته میشود و دارای ریتمی سریع و پرشور است. این بخش از رقص با نوازندگی ابزارهایی همچون پخت، جفتی، دف و تنبک همراه میشود. بخش دوم رقص سماع با نام "مرچبوز" شناخته میشود و شامل رقص ترکیبی با ریتم کند و از پیوستگی بالایی برخوردار است. در این بخش، هنرمندان بر روی آهنگ آرامتری راقصی میکنند.
رقص سماع از اوایل صفویه شروع به ظهور کرد و در پایان دوران قاجاریه به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، قهوهخانههای تهران، تبریز و شیراز مکانی برای این رقص شدند و انواعی از سماعها به همراه اجرای رقص سماع، بر روی صحنه گذاشته شدند. این رقص به دلیل ظاهری شگفتانگیز و نوازشی، بسیار مورد استقبال قرار گرفت و هنرمندان مختلفی در اجرای این رقص برتری داشتند.
امروزه رقص سماع به عنوان یکی از هنرهای سنتی ایران، در بسیاری از نمایشها و اجراهای مختلف حضور دارد و از زیباترین و جذابترین رقصهای موجود در فرهنگ ایرانی است.
آموزش رقص سماع در فال قهوه
رقص سماع یکی از شاخههای رقص خلیج عرب است، که در ایران نیز مورد توجه دوستداران رقص و هنر قرار گرفته است. این رقص براي برخی افراد يک صنف مسلّط به آن است و براي برخی ديگر فقط يک سرگرمي و تفریح از مجموعه رقصهای کشور محسوب میشود. در این رقص، عموماً برای نمایش آن در مراسمهای مختلف به ویژه در مراسم فال قهوه، استفاده میشود. فن برداشتن خود قطعات سماع، نيز يکی از مهارتهای اصلی در این رقص است.
آموزش رقص سماع برای کسانی که قصد دارند در مراسمهای قهوهخانه و فلاحان، به این رقص مشغول بشوند، مورد توجه قرار میگیرد. در این آموزش نحوه تجزيه و تحليل آهنگ همراه با نحوه دقيق حرکات و نحوه رقص در سه گام، آموزش داده میشود. باتوجه به این که هر قطعه سماع، یک حالت و معنا خاصی دارد، بنابراین برای هر قطعه، باید نحوه رقص و حرکاتی که با آن باید انجام دهیم، را به طور دقیق یاد بگیریم.
آموزش رقص سماع نیز به این معناست که نیازی به تجهیزات خاصی نداریم همچنین زمینه مناسبی برای اجرای این رقص، در قهوهخانهها و فضاهای مشابه وجود دارد. همچنین این موضوع نشان دهنده ترکیب مناسبی از رقص، موسیقی و بیان احساسات و عواطف است، که نشان دهنده بزرگی هنر دلپذیر رقص میباشد. در مجموع، آموزش رقص سماع به دوستداران رقص، موسیقی و هنر توصیه میشود.
نحوه اجرای رقص سماع در فال قهوه
رقص سماع یکی از رقصهای سنتی و محبوب ایران است که در بسیاری از مناسبتها و خصوصاً در فال قهوه اجرا میشود. نام این رقص از نام نوعی موسیقی سنتی است که همراه با آن اجرا میشود. سماع یکی از نیازمندیهای رقص این است که موسیقی مناسب با آن برگزیده شود. بهترین نوع سماع برای رقص در فال قهوه، سماع عطری میباشد.
برای اجرای رقص سماع در فال قهوه، عموماً دو تا چهار نفر به شکل دایره طرح شده و هر کدام از اعضای دایره به ترتیبی که دلخواهشان است رقص خود را اجرا میکنند. بین هر دو نفر همیشه فاصلهی کافی باقی میماند تا هر کدام از رقاصان به راحتی بتواند حرکت خود را انجام دهد.
برای اجرای رقص سماع کفشی مناسب به منظور راحتی در حرکت و جلوگیری از خستگی پاها را انتخاب کنید. در طول رقص سماع با دقت به موسیقی و ریتم آن توجه داشته باشید و با جالب کردن صداهای دهل، طبل و سنج، به هنرمندی خود در این رقص بدرخشید.
در کنار رقص سماع، نوشیدنیهای گرم و کوچکی از شیرینی نیز خورده میشود که به تناسب دیدهی هر خانم ارائه میشود. در رقص سماع، حضور زنان در این فرایند بسیار مهم است و باید به منظور حضور استثنایی آنها در این رقص، آنها را دعوت و بهرهمند کنندهی هنر زیبای رقص سماع باشیم.
اهمیت رقص سماع در فال قهوه
رقص سماع یکی از رقص های سنتی در ایران است که در پایان جلسات عروسی، محرم و نیز در فال قهوه، اجرا می شود. در رقص سماع، صدای زیبای صفایی، متن خاص و نغمه های شادی، برای مخاطبان مهمانی، بسیار دوست داشتنی است و باعث می شود تا مهمانان با شادی و خنده، شب را به پایان برسانند.
اهمیت رقص سماع در فال قهوه، از آن جهت است که در هنگامی که فال قهوه به عنوان یکی از رسوم قدیمی و پرطرفدار، در کنار سر چای، اجرا می شود، همیشه به دنبال رونق و خوشبختی در زندگی خود هستیم. با شنیدن نغمه های سماع و تماشای رقص خوش روانی دل، انرژی مثبتی به شخص داده می شود که او را برای پیش روی زندگی ترغیب می کند و در کنارش محیط اطراف را به یک محیط مثبت و خوش بوم تبدیل می کند.
از دیگر مزایای رقص سماع در فال قهوه، افزایش همبستگی و ارتباط با مهمانان می باشد. به عنوان میزبان، عموماً قهوه و چای را به میهمانانِ خود سرو می دهیم و در کنار آن، اجرای رقص سماع نیز می تواند دلبستگی و همبستگی مهمانان را افزایش دهد. این ارتباط و همبستگی، به حداقل رساندن مشکلات روزمره و برقراری یک دوستی برای زندگی بهتر و خوشبختی کمک می کند.
در نهایت، رقص سماع در فال قهوه دلایلی مهمی دارد که باعث می شود این رقص به عنوان یکی از رسوم برجسته و مهم در فرهنگ ایران شناخته شود. این رقص، برای روحیه خوب، همبستگی و برقراری دوستی های پایدار بسیار مهم است و باعث می شود تا مردم برای پیشبرد هدف های خود با انرژی و ایمان بیشتری در زندگی شان قدم بردارند.
آهنگهای مناسب برای رقص سماع در فال قهوه
رقص سماع یا رقص دو نفره، یکی از رقصهای سنتی و محلی ایران است که در فال قهوه نیز پرطرفدار است. این رقص به صورت دو زمینه و در قالب توافقی با حضور دو نفر اجرا میشود. با توجه به اینکه این رقص به صورت آهنگی اجرا میشود، انتخاب موسیقی مناسب برای رقص سماع در فال قهوه، یکی از مهمترین مواردی است که باید به آن توجه شود.
از آنجایی که رقص سماع یا رقص دو نفره به طور پیوسته اجرا میشود، باید به این نکته توجه شود که موسیقی انتخاب شده برای رقص، تا پایان حفل در دسترس باشد و به عنوان یک آهنگ پایه برای رقص مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل، انتخاب آهنگهای با آهنگپذیری خوب و جذاب، از جمله عوامل مهمی است که در انتخاب موسیقی برای رقص سماع باید مد نظر قرار داد.
به طور کلی، آهنگهای سنتی و محلی ایران که دارای آهنگپذیری خوبی هستند، به عنوان موسیقی مناسب برای رقص سماع در فال قهوه برگزیده میشوند. این آهنگها باید ملایم و آرامشبخش باشند و ملودیهای آنها باید از ضربات قابل شنیدنی برخوردار باشد. همچنین، انتخاب آهنگهایی با ریتم مناسب، کمک میکند تا رقص سماع بهصورت منظم و ریتمیک اجرا شود و هماهنگی بهتری بین زوجهای رقصکننده ایجاد شود.
لیستی از آهنگهای مناسب برای رقص سماع در فال قهوه عبارتند از: «ماه عسل» از محمدرضا شجریان، «ذوالفقار» از بهنام صفوی، «حضرت علی (ع)» از محمدعلیزاده، «رندان» از همایون شجریان، «شعر حافظ با صدای کریمی» از رضا صادقی، «یا محمد خیر الوریا» از محمود کریمی و «شب سوخته» از فریدون آسرایی.
با انتخاب این آهنگها و گوش دادن به آنها، لحظات دلپذیر و خاطرهانگیزی را در فال قهوه و در هنگام رقص سماع برای شما به ارمغان میآورند.
ضرورت استفاده از پوشش متناسب برای رقص سماع در فال قهوه
رقص سماع یا رقص مورخان جزء فرهنگ و سنتهای ایرانی است و در فرهنگ ایران همواره یک جلسه خصوصی است که از اعیاد مهم و جشنهای مختلف و همچنین در فعالیتهای مراسمی و مذهبی مختلفی ظاهر میشود.
در جشنها و مراسمهای مذهبی معمولاً پوششهایی متناسب با آن فرهنگ و ارزشها و جنبههای روحانی و پاک دیدار میکنیم. در خصوص رقص سماع نیز باید این نکته را در نظر داشت که پوشش مناسب و متناسب با شرایط و خصوصیات رقص سماع باید به کار رود.
رقص سماع شامل رقص خود سماعها و نوازندگان است. نوازندگان معمولاً پوشیدن مجموعهای از لباسهای سنتی ایرانی را پیشه میکنند ولی برای رقصندهها پوشش غیراز این دسته از پوششها قرار میگیرد. در واقع پوشش در رقص سماع باید همراه با حالت و شیوه خاص رقص این مراسم، دیگران و فرهنگ و اعتقاداتی که آن را برگزار کرده است، باشد.
فرهنگ و سنتهای ایرانی برای این نوع فعالیتها توصیه میکنند که افراد پوششهایی را به کار بگیرند که به همین منظور طراحی و تهیه شدهاند. که میتوان آنها را در مغازههای خاص پوشش پسندیده خریداری کرد. پوشیدن این نوع پوششها نه تنها سنت و فرهنگ این فعالیتها را حفظ میکند، بلکه به رقصندگان آن اجازه میدهد در همکاری با نوازندگان و جلوه دادن توانایی خود، به درستی از نقش مورد منتظر آن رقص برآیند. همچنین پوشیدن پوششهای متناسب با شرایط و خصوصیات رقص سماع همراه با معصومیت و تواضع خواهد بود که تداوم و جلوه دادن ارزشهای درست رقص سماع را به همراه خود خواهد داشت.